Is een optimist naïef?

Is een optimist naïef?

Wat is een optimist?

Als ik het woord ‘optimist’ opzoek in het online woordenboek van Van Dale dan vind ik dit:

Betekenis 'optimist'

Je hebt gezocht op het woord: optimist.

op·ti·mist (de; m,v; meervoud: optimisten)1iem. die alles van de beste kant beschouwt

Dit is een prachtige omschrijving. Maar het zegt niet zoveel over waarop deze ‘beste kant’ dan precies gebaseerd is. Is een optimist wel realistisch? Of is het een dromer die niet of zelden verstandige beslissingen neemt?

Optimisme heeft te maken met vertrouwen

Even een praktijkvoorbeeldje: Je hebt stapels werk op je bureau liggen. Een pessimistische gedachte is dat je daarvan het slachtoffer bent. Het moet nu eenmaal gebeuren en je doet er niets aan. Een optimist ziet in die bergen papier juist een probleem dat je kunt oplossen. Je kunt bijvoorbeeld beter prioriteren, hulp vragen, of overleggen met je baas dat het niet meer zover komt.

Meer optimisme zorgt er ervoor dat je wat aan je situatie probeert te doen. Je hebt er kennelijk vertrouwen in dat jij invloed hebt op een situatie en dat deze invloed je helpt om de situatie te verbeteren. Het betekent dus niet dat er geen problemen meer ontstaan. Je houding tegenover die problemen is wél anders, namelijk: jij hebt er invloed op. Het zorgt ervoor dat je ook minder last hebt van stress en negatieve emoties.

Het nut van optimisme

Iedereen krijgt te maken met tegenslag. Dagelijks krijgen we allerlei uitdagingen op ons pad. Een auto die blijkt niet te starten, je telefoon vergeten, een zieke ouder, etc. etc. Meer optimisme zorgt ervoor dat je jezelf beter kunt mobiliseren om in actie te komen. Je zoekt de oplossing in plan A en als dat niet lukt, schakel je over op plan B, of C. Optimisme zorgt dus voor een proactieve houding, vertrouwen in de toekomst en het gevoel dat wat jij doet zin heeft. Erg belangrijk!

Het effect van optimisme

Natuurlijk, soms ís een situatie gewoon negatief. Dan heb je heel weinig of geen invloed, is er weinig hoop op verbetering en gaat het ronduit slecht. In dat soort situaties is optimisme niet per se realistisch maar kun je het tóch beter wel zijn. Met een optimistische houding ga je namelijk nadenken over de dingen die je wél kunt doen en dat motiveert je om daarmee aan de slag te gaan. Zelfs als het probleem niet direct opgelost kan worden, komen er vaak waardevolle suggesties op tafel. Door problemen op een optimistische manier te benaderen, kun je ze direct aanpakken of kun je ze bespreken met anderen die misschien wél een oplossing hebben. Je leert er dus vaak beter mee omgaan.

Het is vanzelfsprekend nuttiger om een positieve verwachting te hebben die ervoor zorgt dat je aan de slag gaat in plaats van een negatieve verwachting die maakt dat je er geen zin meer in hebt.

Jouw optimisme laten groeien

Optimisme is het gevoel dat je invloed hebt op de situatie. Je kunt jezelf trainen in een meer optimistische houding. Het is niet moeilijk en vraagt dagelijks maximaal 10 minuten van je tijd. Als je wilt oefenen met een positievere kijk op het leven, is het nuttig om een positief dagboek bij te houden. Je schrijft elke dag (liefst aan het einde van de dag) drie positieve gebeurtenissen van die dag op in je dagboek. Schrijf bij elke gebeurtenis ook op wat jij hebt gedaan om die positieve gebeurtenis te ervaren. Op z’n minst stond je ervoor open, maar misschien ben je ook actief naar buiten gegaan om van het mooie weer te genieten. Het is een oefening waardoor je in zult gaan zien dat je altijd een (kleine) bijdrage levert aan zulke positieve momenten.